FILTRY POLARYZACYJNE
Światło rozchodzi się ruchem falowym. Drgania tego ruchu zachodzą we wszystkich płaszczyznach przecinających się wzdłuż promienia. Zjawisko to jest przyczyną powstawania refleksów przy zdjęciach przedmiotów o lśniących powierzchniach (refleksy w okularach, na obrazach w ramach za szkłem, płaszczyznach wody, itd.).
Dla wyeliminowania refleksów używamy filtrów polaryzacyjnych, mających tę właściwość, że przepuszczają jedynie promienie drgające w jednej płaszczyźnie. Następuje to dzięki właściwości niektórych minerałów (np. szpat islandzki), które eliminują wielopłaszczyznowe drgania promieni przez nie przechodzących. Przez założenie na obiektyw filtru sporządzonego z płytki takiego minerału i przekręcanie go w prawo lub w lewo, możemy wyeliminować szkodliwe refleksy, pozostawiając wolny od nich sam obraz przedmiotu. Szybka taka nazywa się polaryzatorem. Jeśli przed nią założymy drugą taką samą, ale ustawioną tak, że wyeliminuje ona promienie przepuszczane przez pierwszą, przez ten podwójny filtr nie przejdą już żadne promienie. Tę drugą szybkę nazywamy analizatorem.
Po założeniu pary filtrów na obiektyw tak długo przekręcamy przedni filtr wokoło jego osi, aż uzyskamy maksymalne wyeliminowanie zbędnych promieni (refleksów). Oczywiście, filtr polaryzacyjny wymaga dwu-, trzykrotnego przedłużenia czasu naświetlania (rysunek).
Rysunek. Działanie filtrów polaryzacyjnych. Promienie padające z lewej strony, drgające we wszystkich kierunkach, zostają sprowadzone do jednej płaszczyzny drgań (spolaryzowane).
Filtry polaryzacyjne znajdują szerokie zastosowanie. Powszechnie wiadomo, jak trudne są zdjęcia przedmiotów rzucających odblaski. Zdjęcia przez szyby wystawowe, portrety ludzi w okularach, z których szkieł nie sposób wyeliminować refleksów, zdjęcia lśniących politurowanych mebli, obrazów o błyszczących powierzchniach w muzeach, oto kilka przykładowych sytuacji, w których filtr polaryzacyjny jest konieczny (rysunek).
Rysunek. Działanie filtru polaryzacyjnego (Bernotar Zeissa): a — bez filtru, b — z filtrem.
Trzeba zauważyć, że filtr polaryzacyjny nie działa przy fotografowaniu powierzchni metalowych; należałoby je w tym celu oświetlić światłem już spolaryzowanym.
Filtr powinno obracać się na obiektywie tak długo, aż zgasną refleksy, co pozwala na czyste, poprawne zdjęcie, nieraz bez takiego filtru w ogóle niemożliwe.
Również w fotografii krajobrazowej filtr taki może oddać duże usługi, gdyż nieraz przy padającym z boku świetle słonecznym ulega ono polaryzacji przez odbicie od cząsteczek powietrza nasyconego wilgocią lub kurzem.