GŁĘBIA OSTROŚCI
Ściśle biorąc, obiektyw rysuje ostro tylko w jednej płaszczyźnie, w tej, ma którą został nastawiony (teoretycznie nawet ma ona powierzchnię czaszy, odpowiadającą krzywiznom układu soczewek). Wszystko, co znajduje się poza płaszczyzną nastawienia na ostro, jest mniej lub bardziej nieostre. ,
Oko ludzkie nie jest tak precyzyjnym narzędziem, aby mogło zauważyć zbyt małe odchylenia od maksimum ostrości, a przecież poza reprodukcjami płaskich obiektów (np. druki, ilustracje itd.) fotografujemy z reguły obiekty rozciągające się w głąb i chcemy, aby zarówno bliższe, jak i dalsze były dostatecznie ostre, dlatego obiektyw musi odznaczać się pewną głębią ostrości.
Głębią ostrości nazywa się więc zdolność obiektywu oddawania na błonie ostrych obrazów przedmiotów, położonych w rozmaitych odległościach od obiektywu, a więc nie leżących w płaszczyźnie nastawiania.
Po nastawieniu na ostro na matówce obrazu dalekiego przedmiotu, czyli po ustawieniu matówki w ogniskowej odległości od obiektywu, można zauważyć, że obrazy bliższych przedmiotów, znajdujące się na matówce są mniej ostre. Aby stały się one ostre, należy odsunąć matówkę dalej od obiektywu, przez co znów pogorszy się ostrość obrazu przedmiotów oddalonych. Jeżeli jednak umiejętnie zmniejsza się przysłonę, można tak ustawić matówkę, aby obrazy przedmiotów bliskich i dalekich były ostre. Im mniejsza będzie średnica otworu przysłony, tym większa może być różnica w oddaleniu różnych przedmiotów, których obrazy na matówce są jeszcze dostatecznie ostre. Przy zmianie otworu przysłony zwiększa się więc ostrość w głąb, a ponieważ w fotografii wykonuje się zdjęcia przedmiotów trójwymiarowych (z wyjątkiem zdjęć, rysunków, map itd.), znajdujących się w różnych odległościach od obiektywu, przeto zastosowanie przysłon jest często konieczne.
Rysunek. Głębia ostrości: a — promień idący z dalekiego punktu, b — promień idący od bliskiego punktu, 1 i 2 — płaszczyzny powstających obrazów.
Jeżeli na matówce ustawionej za obiektywem (rysunek) w jednym miejscu otrzymamy jasny punkt (jako rzucony obiektywem obraz dalekiego punktu świecącego), to po przesunięciu matówki w inne położenie, zobaczymy na niej zamiast punktu jasny krążek. Wielkość tego krążka zależna jest od średnicy otworu przysłony obiektywu (im mniejszy będzie otwór przysłony, tym mniejsza będzie i średnica tego krążka). Ostrość w głąb, czyli głębia ostrości obiektywu, nie zależy więc od jego konstrukcji. Maleje natomiast z powiększeniem otworu względnego lub ogniskowej. Im dłuższa jest ogniskowa lub większy otwór względny, tym większa różnica w ostrości obrazów przedmiotów niejednakowo odległych.