Innym urządzeniem, ułatwiającym nastawianie na ostro, jest stosowany obecnie, niemal powszechnie, raster mikropryzmatyczny (rysunek).
Rysunek. Mikroraster wbudowany w środek matówki.
Stanowi on mały krążek na środku matówki (podobnie jak lupa nastawcza) o średnicy ok. 8 mm, składający się z 10 000—15 000 bardzo małych kryształków o kształcie trój- lub czworobocznej piramidy. Gdy obraz nie jest nastawiony na ostro, jego płaszczyzna ostrości leży przed lub za płaszczyzną matówki i następuje silne załamanie promieni na ściankach kryształków mikrorastru („migotanie”), powodujące bardzo wyraźną nieostrość konturów. Migotanie ułatwia nastawienie na ostro (rysunek).
Rysunek. Działanie mikrorastru (Pentacon): a – 0braz ostry, b – obraz nastawiony nieostro.
Czasem stosuje się również raster mikropryzmatyczny na całej powierzchni matówki (Leicaflex SL), lub też dodaje się do rastru pierścień z drobno matowanej szyby.
Ten ostatni sposób ma zastosowanie zwłaszcza tam, gdzie ponadto stosuje się umieszczoną z reguły pod matówką soczewkę Fresnela.
Soczewka Fresnela, stosowana w strumienicach („spotlight”), dających równoległy snop światła sztucznego skierowanego na fotografowany obiekt, stanowi wycinek soczewki płasko-wypukłej, złożony z koncentrycznych wypukłości, pozostałych po odcięciu jej reszty. Widać to dokładnie na załączonym obrazie przekroju soczewki Fresnela (rysunek).
Rysunek. Soczewka Fresnela.
Z takiej tarczy wycina się prostokąt odpowiadający wielkości matówki i podkłada go pod nią, co silnie rozjaśnia obraz na matówce. Nastawienie na ostro odbywa się jednak na matówce, na której widać również zarysowany układ koncentrycznych delikatnych linii.
Urządzenia te dają w sumie jasny obraz na całej powierzchni matówki, pozwalając jednocześnie na precyzyjne nastawianie na ostro.
Czasem jednak potrzebna jest wymiana matówki z pryzmatem na normalną matówkę ze światłochronem. Ma to miejsce przy fotografowaniu z bliska bardzo nisko leżących obiektów (np. zdjęcia kwiatów rosnących przy drogach, grzybów, małych owadów itd.), trudno wówczas o tak niskie położenie ciała. Ponadto za pomocą lupy można nastawiać na ostro wprost na matówce z większą precyzją niż przez pryzmat.
Oba systemy zastosowane są wymiennie w znajdujących się na naszym rynku aparatach: Exakta, Exa I, Pentacon Super.