MIGAWKA SZCZELINOWA I CENTRALNA.
Lustrzanki wyposażone są w migawkę szczelinową lub centralną. Istnieją również nieliczne aparaty (Exa I) mające migawki specjalne (np. bębnowe).
Migawka szczelinowa wbudowana jest w tylną ramą aparatu tak blisko płaszczyzny błony, jak tylko na to pozwala konstrukcja aparatu (rysunek).
Rysunek. Schemat migawki szczelinowej: A1 — wałki, na które nawija się taśma B rolety V1; A2 — wałek, na który nawija się roleta V2; F1 F2 — wałki sprężynującej S1, S2 — krawędzie szczeliny; b — szerokość szczeliny.
Na dwa wałki nawinięte są rolety wykonane z czarnego gumowanego płótna (lub z pasków metalowych) ze szczeliną dającą się regulować w szerokich granicach, często od 1 mm do pełnej szerokości lub długości formatu.
Roleta migawki składa się z dwóch części, których większe lub mniejsze rozsunięcie daje zmienną szczelinę. Obie te części szybko przewijają się z jednego wałka na drugi, a szczelina przesuwa się przed płaszczyzną błony, powodując naświetlenie.
Migawki szczelinowe działają stosunkowo dokładnie. Porównanie szybkości podanych na skali i rzeczywistych przy migawce szczelinowej wskazuje, że odchylenia są tu większe niż przy migawkach centralnych, w praktyce jednak nie mają one specjalnego znaczenia.
Migawki szczelinowe działają najlepiej przy większych szybkościach (ponad 1/125 s), gdyż wykorzystują światło znacznie korzystniej niż migawki centralne.
Zasadniczą różnicą w działaniu migawki centralnej i szczelinowej jest sposób, w jaki następuje naświetlanie błony. Migawka centralna (sektorowa) naświetla od razu całą powierzchnię błony, podczas gdy migawka szczelinowa robi to stopniowo, niejako pasek po pasku, w miarę jak szczelina przesuwa się przed błoną. Ponieważ przez cały czas działania migawki szczelinowej obiektyw jest całkowicie otwarty, nie ma straty światła spowodowanej stopniowym odsłanianiem i zasłanianiem obiektywu przez sektory migawki centralnej.
Natomiast naświetlanie powierzchni błony stopniowo, „paskami” utrudnia synchronizację migawek z lampą elektronową, ponieważ w czasie jej błysku odsłonięta jest jedynie mała część płaszczyzny błony, przed którą przesuwa się z szybkością do 1/1000 s szczelina migawki, zakrywająca przez cały czas naświetlania zawsze pewną część błony. Jedynie najmniejsze szybkości migawki ze szczeliną równą szerokości (lub długości, zależnie od kierunku biegu migawki) błony dają się zsynchronizować z lampą elektronową. Czas naświetlania wyznacza błysk, nie zaś migawka. Dlatego musimy przy migawce szczelinowej stosować taką szybkość, aby jej szczelina była równa powierzchni błony, gdyż wówczas błysk naświetli całą jej powierzchnię (zwykle ok. 1/30 s — 1/125 s), nie zaś ten pasek błony, który w chwili błysku nie jest zasłonięty przesuwającą się roletą migawki.
Migawka szczelinowa jest niezbędna wszędzie tam, gdzie stosuje się krótkie czasy naświetlania (poniżej 1/500 s).
Wprawdzie firma Kodak wyrabia migawki centralne o czasie naświetlania sięgającym 1/800 s (Kodak Synchro-Rapid 800), ale nie są one u nas znane. Migawki te są wyposażone w podwójne sektory, wykonujące ruch tylko w jednym kierunku, co pozwala na znaczne skrócenie czasu naświetlania. Jeszcze szybsze migawki wyrabiają Japończycy (1/2000 s).
Większość lustrzanek wyposażonych w obiektywy wymienne ma migawki szczelinowe.
Praktycznie nie ma większego znaczenia bieg szczeliny z góry w dół lub z jednego boku na drugi oraz fakt, że rolety migawki są z gumowanego płótna czy z pasków metalowych. Roleta biegnąca z góry w dół wymaga zwykle bardziej skomplikowanego mechanizmu (dodatkowa przekładnia naciągu), ale za to jej bieg jest krótszy; migawkę z roletą płócienną łatwiej uszkodzić (nieszczelność gumowanego płótna), roleta z pasków metalowych jest z kolei bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne (np. wgięcie pasków).