ZASADA KONSTRUKCYJNA LUSTRZANKI.
Działanie i budowa lustrzanki małoobrazkowej oparte są na bardzo prostej zasadzie. Dopiero wyposażenie jej we wszystkie uzupełnienia konstrukcyjne czyni ją aparatem wysoce skomplikowanym.
W swej zasadniczej postaci jest skrzynką zaopatrzoną w obiektyw umieszczony w przedniej ścianie. W tylnej znajduje się płaszczyzna błony, górną ścianę stanowi matowa szyba, a w środku skrzynki jest lustro umieszczone pod kątem 45°, uchylające się ku górze i zamykające otwór matówki w chwili zdjęcia (rysunek).
Rysunek. Schemat budowy lustrzanki: a) — w czasie nastawiania na ostro, b) — w czasie zdjęcia; O — obiektyw, B — błona, M — matówka, S —lustro.
Nastawianie na ostro odbywa się więc przez skierowanie promieni idących od obiektywu ku błonie na lustro, które rzuca utworzony przez nie obraz na poziomą matówkę, stanowiącą górną ścianę obudowy. Otrzymany obraz jest tak odwrócony, że strona prawa zajmuje miejsce strony lewej.
Lustro to jest ruchome i sprzężone z migawką w ten sposób, że w chwili jej uruchomienia podnosi się do góry, zamykając szczelnie otwór z matówką, a równocześnie otwiera drogę promieniom tworzącym obraz. Lustro opada przy ponownym napięciu migawki. Nowsze konstrukcje mają lustro opadające automatycznie zaraz po naciśnięciu migawki i dokonaniu zdjęcia (rysunek).
Rysunek. Rodzaj lustrzanki jednoobiektywowej z matówką (bez pryzmatu): a — oprawa obiektywu, b — tylna ścianka aparatu, c — przykrywa światłochronu, d — naśrubek statywowy, l — lupa do nastawiania na ostro, p — soczewka powiększająca obraz rzucony na matówkę, m — matówka, o — obiektyw, Sp — ruchome lustro.
Na matówce widoczny jest obraz, znajdujący się na błonie, a nie jego pomniejszenie widoczne w celowniku. Widać rozłożenie świateł i cieni oraz ostrości na całej powierzchni obrazu, a nie tylko w miejscach, na które skierowany jest dalmierz. Jedynie na matówce lustrzanki można ocenić rozłożenie ostrości w głąb na całym obrazie i tylko przy pomocy lustrzanki ocenia się zmiany tej ostrości w miarę zmniejszania otworu przysłony obiektywu.
Lustrzanki małoobrazkowe mają z reguły sztywny korpus (w aparacie składanym bardzo komplikuje się sprawa zawieszenia wewnątrz korpusu ruchomego lustra) i migawkę sprzężoną z lustrem.
Lustrzanki większe budowane są obecnie dla formatu kwadratowego błony 6X6 cm, gdyż wtedy nie trzeba przekładać aparatu przy zdjęciach pionowych. Format kwadratowy nie nadaje się do celów fotografii małoobrazkowej, gdyż na błonie 35 mm daje zbyt mały obrazek o wymiarach 24 X 24 mm.
Trudność tę rozwiązało dopiero zastosowanie pryzmatu pentagonalnego (rysunek).
Rysunek. System optyczny aparatu z pryzmatem pentagonalnym.