Zdjęcia portretowe – oświetlenie.
Ogólnie można powiedzieć, że w przypadku barwnej fotografii portretowej reguły stosowania słabo działającego, rozproszonego oświetlenia z przodu przestrzega się tylko wtedy, jeśli nie powinny wyjść zmarszczki. W pozostałych przypadkach korzystniejsze jest używanie oświetlenia bocznego, bardziej plastycznego. Zdjęć portretowych pod światło należy się wystrzegać zawsze, ponieważ są one specjalnie trudne do wykonania. Na materiałach barwnych mogą być one jednak nieraz bardzo efektowne, przede wszystkimi w przypadku blond włosów w złotawym oświetleniu. Twarz we wszystkich przypadkach przy zdjęciach pod światło będzie oświetlona zbyt płasko i nieco za ciemna. Jasna ściana z tyłu za fotografującym może temu skutecznie przeciwdziałać. Znana i skuteczna metoda zapobiegawcza polega na dodatkowym użyciu lampy błyskowej dodającej nieco światła z przodu. Jeśli w ten sposób wykonamy pod światło zdjęcie głowy młodej, ładnej blondynki i użyjemy do tego miękko rysującego obiektywu lub nasadki zmiękczającej, mogą powstać barwne zdjęcia wręcz zachwycające.
Następstwem takich zdjęć pod światło są niepożądane efekty oświetleń, w których większa część twarzy leżąca w półcieniu uzyskuje nieco przyciemnione odcienie barw, podczas gdy druga strona naświetlona silniej w następstwie prześwietlenia nie ma prawie wcale barwnika. Wykonywanie zdjęć portretowych przy oświetleniu sztucznym jest łatwiejsze niż na wolnym powietrzu, przy czym musimy mieć odpowiednie urządzenia oświetleniowe. Potrzebujemy do tego co najmniej dwóch lamp z reflektorami, lepiej jednak mieć cztery. Przy użyciu dwóch lamp w reflektorze, który nie powinien być osłonięty, aby możliwie nie tracić światła, naświetlamy zdjęcie z odległości 1,5 m przy przysłonie 3,5 przez około 1/2 sekundy, używając filmu barwnego 17°DIN. Poza użytymi lampami żyrandol np. nie wywiera prawie zupełnie wpływu, przy czym jeśli jest zawieszony korzystnie, możemy pozostawić go zapalony.
Powinniśmy jednak zwracać uwagę na inne rodzaje lamp. Normalne lampy żarowe dają światło zauważalne żółtawe, tzn. właściwie jest ono nie tyle zauważalne okiem, ile na obrazie. Możemy otrzymać tło lub nawet obie strony twarzy zabarwione w różnych odcieniach barwnych. Przy ostrożnym mieszaniu różnych rodzajów świateł nie powstają trudności, a nawet przy użyciu materiału negatywowego do światła sztucznego (typ K) możemy wykorzystać wpadające przez okno światło dzienne, jeśli fotografowana osoba siedzi tak, że może być równocześnie równomiernie oświetlona światłem dziennym i żarówką, np. Nitraphot. Na materiale odwracalnym przystosowanym do światła sztucznego można tym sposobem otrzymać zadymienie niebieskie, którego wyrównanie za pomocą filtru żółtego jest trudne, gdyż nie możemy bliżej ocenić intensywności dodatkowego światła dziennego. Te kompromisowe rozwiązania nie są istotne dla fachowca, jednak dla amatora mogą być pomocą w niejednym kłopocie. Zdjęcia wnętrz bez światła sztucznego możemy wykonywać bez większych trudności na materiale negatywowym typu T, w warunkach dobrego oświetlenia. Dla materiałów odwracalnych jest to trudne, gdyż dominujące odcienie światła mogą być różne i najczęściej otrzymujemy na nie filtrowanych zdjęciach portretowych, przy oświetleniu dziennym we wnętrzach, dość wyraźne zadymienie zielone.
Sprawie tła i górnego oświetlenia należy również poświęcić kilka słów. Do zdjęć barwnych najlepiej nadaje się spokojne brązowe lub nawet szare tło, które działa na obraz nieco uspokajająco. Tło takie możemy oświetlić oryginalnie i dość silnie, podczas gdy materiały barwne bardzo łatwo odbijają swoje barwy na twarzy. Oświetlenie górne, które ma służyć jedynie do rozjaśnienia włosów, wywołuje zbyt silne niepożądane odblaski. Materiał światłoczuły jest naświetlony pod wpływem silnych, najczęściej barwnych odblasków od włosów, które dla oka są niezauważalne, a które później bardzo przeszkadzają na zdjęciu.
Należy jeszcze dodać następującą radę dla robiących barwne zdjęcia pięknych pań — retusz wykonywać na oryginale. Dobra charakteryzacja jest zawsze pożądana i zawsze dobrze wychodzi. Wykonywanie retuszu na zdjęciu barwnym jest bardzo trudne i nie zawsze możliwe, dlatego doradza się użycie przynajmniej szminki do ust i pudru.